Olumlu bir sosyal destek stresle başa çıkarken bize en çok yardım eden etkenlerden biridir. Dindar bireyler ibadet mekanlarında (örn: Cuma namazı, sohbet mekânları) ve başka ortamlarda daha kolay bir şekilde sosyal destek bulabilmektedir. Birey çevresinde kimse olmasa dahi Allah celle celâlühü'nün kendisini dinlediğini, kendisine şah damarından daha yakın olduğunu bilir. Kimseye anlatamadığı dertlerini (streslerini) ona anlatır, göz yaşı döker, ona sığınır, Rabb'ine naz yapar.
Stres faktörüne bir anlam yükleyebilmek stresle başa çıkarken bize en çok yardım eden bilşsel faktörlerden biridir. Ahiret ve kader inancı bireylerin yaşadıkları olaylara anlam yüklemesini kolaylaştırır. Birey tüm bu yaşananların bir imtihan olduğunu ve bunların sonucunda mükâfatını alacağını bilir, sabreder.
Stres oluşturan durumlar bireyi her zamankinden daha empatik ve merhametli yapar. Birey elindeki nimetleri fark eder, şükreder. Kendisi ile benzer durumda olanları fark eder, yardım eder. Bireyin yaratıcı ile olan ilişkisi güçlenir.
Yaratıcının sonsuz gücüne olan iman bireyi umutsuzluğa düşmekten kurtarır. ("Gerçek şu ki, kâfir olanlardan başkası Allah'ın merhametinden ümit kesmez." Yusuf Suresi, 87. Ayet) Müslüman güçlükle beraber bir kolaylığın olduğuna iman ettiğinden her zaman umudunu canlı tutar. ("Muhakkak ki zorlukla beraber bir kolaylık vardır." İnşirah Suresi, 5. Ayet) Umut ise bireyi depresyon başta olmak üzere birçok psikolojik, biyolojik ve manevi hastalıktan korur.
Stres faktörlerinden uzaklaşmak için yapılan en yaygın hatalardan biri alkol-uyuşturucu kullanmaktır. Bu maddeler bireyi bir süre için sorunların kaynağından uzaklaştırsa dahi etkileri geçtiğinde birey tüm gerçeklikle baş başa kalacaktır. Bu durumun en vahim tablosu bağımlılığa kadar gidebilir. Dinlerin birçoğunda ise alkol ve madde kullanımı yasaktır ve bu bireyleri zararlı başa çıkma yöntemlerinden koruyacaktır.
Zararlı başa çıkma yöntemlerinden bir diğeri ise stres faktörü üzerine derin düşüncelere dalmaktır. (Yapılan araştırmalar stres faktörü üzerine derin düşüncelere dalmanın problemin çözümünde etkili olmadığını göstermektedir.) Din bireye tevekkülü (elinden gelenin en iyisini yaptıktan sonra sonucu Allah celle celâlühü'ye bırakmayı) öğütler, bireyi şikâyet etmekten ve faydasız işten korur. ("Ve onlar ki, boş ve yararsız şeylerden yüz çevirirler. Boş yere söylenilen sözden ve işlerden sakınırlar." Mü'minun Suresi, 3. Ayet/ "Boş ve faydasız işleri terk etmek Müslüman'ın güzel ahlakındandır." Hz. Muhammed sallalahu aleyhi vesellem, Tirmizi) Ayrıca beş vakt namaz gibi ibadetlerle Rabb'ine dönmesini sağlar. Bir işi bitirdiğinde diğer işe koyulmasını emreder. (İnşirah Suresi, 7. Ayet) Tüm bu faktörler bireyi sonu gelmeyen düşünce ağlarından kurtarır.
-SİYAHKALEM-
0 yorum:
Yorum Gönder